Το σχολικό συγκρότημα του 5ου Γυμνασίου και 5ου Γενικού Λυκείου Σερρών βρίσκεται στη συμβολή των οδών Γρ. Ρακιτζή και Άννας Τριανταφυλλίδου. Ακολουθούν πληροφορίες για τα πρόσωπα που έδωσαν το όνομά τους στους δρόμους αυτούς.
Γρηγόριος Κωνσταντίνου ή Ρακιτζής (1832/34 – 1906)
Γρηγόριος Κωνσταντίνου Ρακιτζής γεννήθηκε στις Σέρρες. Σχετικά με το έτος γέννησής του υπάρχει διχογνωμία: ο βιογράφος του Ε. Στρατής δέχεται ως έτος γέννησης το 1832, ωστόσο η επιτύμβια επιγραφή, που λαξεύτηκε με εντολή της συζύγου του Δέσποινας, φέρει τη χρονολογία 1834.
Γρηγόριος Κωνσταντίνου Ρακιτζής προέρχονταν από φτωχή οικογένεια και σύντομα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο για να εργαστεί αρχικά σε αρτοποιείο και στη συνέχεια σε ποτοποιείο. Με τις οικονομίες του κατόρθωσε να ανοίξει μικρό οινοπωλείο σε μια παράγκα. Αναδείχθηκε γρήγορα χάρη στην εργατικότητα, τη φιλοτιμία, την προθυμία, την ευγένεια και την ειλικρίνειά του. Κατασκεύασε οινοποιείο και εμφιαλωτήριο, πρώτος στις Σέρρες χρησιμοποίησε το ανετόλ για την παρασκευή της ρακής. Το επιχειρηματικό του δαιμόνιο τον ώθησε να ασχοληθεί με το εμπόριο καπνού και βάμβακος, σιτηρών και γλυκάνισου. Η άνοδός του στην αγορά ήταν καταπληκτική και οι δραστηριότητές του επεκτάθηκαν πέρα από τα όρια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Η αγάπη του για τα γράμματα και τους συνανθρώπους του τον οδήγησαν στη διάθεση το 1891 10.000 λιρών («δυο σεντόνια λίρες» κατά την προφορική παράδοση) για την ανέγερση του Ελληνικού Παρθεναγωγείου που ονομάστηκε «Γρηγοριάς» και όπου φοιτούσαν κάθε χρόνο περίπου 450 μαθήτριες. Η «Γρηγοριάς» περιλάμβανε εξατάξια Εθνική Σχολή θηλέων και Γυμνασιακό τμήμα με τρεις τάξεις. Καταστράφηκε από τους Βουλγάρους το 1913.
Επιπλέον, ο Γρηγόριος Ρακιτζής επέβλεψε και συγχρηματοδότησε την ανέγερση του «Δούμπειου Νηπιαγωγείου». Αργότερα χρηματοδότησε το Ορφανοτροφείο και την ανακαίνιση των ναών Αγίου Νικολάου και Μεγάλων Ταξιαρχών. Ακολούθησαν πολλές άλλες ευεργεσίες: προικοδότησε κορίτσια των Σερρών, βοήθησε άπορες οικογένειες, έκτισε καπναποθήκες για την αποθήκευση των δικών του καπνών αλλά και των άπορων καπνοπαραγωγών.
Μετά το θάνατό του κληροδότησε την περιουσία του στα εκπαιδευτήρια των Σερρών, τα οποία απέκτησαν από αυτή ετήσια πρόσοδο 600 χρυσών λιρών. Επίσης το κληροδότημα του Γρ. Ρακιτζή χρησιμοποιήθηκε για την ανέγερση του Γυμνασίου Αρρένων.
Για την κοινωνική του προσφορά και τη φιλανθρωπία του ανακηρύχθηκε από την Ελληνική Κοινότητα των Σερρών Μέγας Ευεργέτης και το Ελληνικό κράτος τον τίμησε με το παράσημο του βασιλιά Γεώργιου του Α΄.
Πέθανε στην Πάτρα το 1906 και θάφτηκε στις Σέρρες. Η κηδεία του έγινε με κοινοτική δαπάνη. Οι προτομές του ιδίου και της συζύγου του Δέσποινας Ρακιτζή το γένος Κοκκινά βρίσκονται στην είσοδο του Α’ νεκροταφείου Σερρών. Ο δήμος Σερρών έδωσε το όνομά του σε κεντρική οδό της πόλης.
Άννα Τριανταφυλλίδου (1867-1960)
Εκπαιδευτική λειτουργός από τις Σέρρες, με πολύπλευρη εθνική, εκπαιδευτική και κοινωνική δράση. Γεννήθηκε στις Σέρρες το 1867 και απέκτησε ευρεία μόρφωση: το 1880 αποφοίτησε με άριστα από το Παρθεναγωγείο Σερρών και συνέχισε τις σπουδές της Αρσάκειο Αθηνών, υπότροφος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρίας κατόπιν διαγωνισμού, από όπου αποφοίτησε κερδίζοντας το Ράλλειο βραβείο (1885). Μελέτησε τα εκπαιδευτικά συστήματα των ευρωπαϊκών χωρών (Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία, Ελβετία, Δανία, Σουηδία και Ιταλία).
Στα 1886 σε ηλικία μόλις 19 ετών διορίστηκε υποδιευθύντρια του Γυμνασιακού Παρθεναγωγείου Σερρών και στα 1888 ίδρυσε το Πρότυπο Παρθεναγωγείο Αθηνών που διηύθυνε μέχρι το 1918. Υπήρξε δασκάλα στα ανάκτορα, πρωτοστάτησε στην ίδρυση του πρώτου παιδικού κινηματογράφου, εισηγήθηκε το εορτασμό της “Ημέρας της μητέρας”, συνέβαλε στην ίδρυση του περιοδικού «Παιδική Ζωή» και καθιέρωσε τις σχολικές εκδρομές.
Διετέλεσε πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Αθηνών επί μια εικοσαετία, οπότε ίδρυσε και σχολεία αναλφάβητων γυναικών, Τμήμα ηθικής προστασίας του εργαζομένου παιδιού, Τμήμα οικοκυρικής και Τμήμα εθνικών παραδόσεων. Η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρία Σερρών – Μελενίκου την ανακήρυξε επίτιμο πρόεδρό της. Χρημάτισε πρόεδρος του γυναικείου τμήματος του σωματείου «Η ψυχαγωγία του Στρατιώτου» (1921-1922), έφορος της Επιτροπής προς περίθαλψη των ορφανών πολέμου (1914-1918), πρόεδρος και σύμβουλος: του Συνδέσμου Αποφοίτων Αρσακείου, του Συλλόγου Ανατολικομακεδόνων ο Φίλιππος, της Εταιρίας αναπήρων παίδων, του Εθνικού Συνδέσμου κ.ά.
Τιμήθηκε με το «Ράλλειο Βραβείο», το παράσημο του Παναγίου Τάφου, τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγματος Εποποιίας, το Χαλκό μετάλλιο του Συλλόγου Πλουτοπαραγωγικών Αξιών και το αργυρό μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών. Είναι η πρώτη Ελληνίδα στην οποία δόθηκε το παράσημο του Ταξιάρχου Γεωργίου του Α’.
Μαρία Γιάτσιου
Πηγές:
https://history.arsakeio.gr
https://serrelib.gr/el/prosopikotita/anna-triantafyllidoy-1867-1960
https://serrelib.gr/el/prosopikotita/konstantinoy-grigorios-i-rakitzis-1832-1906